Năm 2020, đại dịch Covid-19 đã trở thành“phép thử” cho tất cả các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp khởi nghiệp (startup). Trong bối cảnh đó, đã có nhiều mô hình kinh doanh gặp bất lợi, ngừng trệ sản xuất hoặc phá sản, song một số mô hình kinh doanh công nghệ của startup Việt lại trở nên hấp dẫn và tăng trưởng vượt bậc… Đây chính là bức tranh phong phú và đa dạng của khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam thời gian qua.
Từ những gam màu trâ??m…
Tại Viê??t Nam, năm 2019 được biết đến là năm tăng trưởng mạnh mẽ của các doanh nghiê??p khởi nghiê??p, đặc biê??t là lĩnh vực công nghê?? với các thương vụ đ??u tư lớn, tô??ng giá trị đạt hơn 800 triê??u USD. Tuy nhiên, bước sang năm 2020, tình hình dịch bê??nh Covid-19 đã thay đô??i hoàn toàn bức tranh của đ??u tư khởi nghiê??p sáng tạo. Theo đó, tại Báo cáo Đô??i mới sáng tạo và Đ??u tư công nghê?? Viê??t Nam 2020 được Trung tâm Đô??i mới sáng tạo Quô??c gia (NIC) và Quỹ đ??u tư mạo hiểm do Ventures đồng phát hành công bô?? 31/5/2021 cho biết, trong năm 2020, tô??ng sô?? vô??n đ??u tư vào các startup công nghê?? Viê??t Nam đạt 451 triê??u USD, giảm 48% so với năm 2019. Trong sô?? các lĩnh vực thu hút đ??u tư, thanh toán và bán lẻ tiếp tục là lĩnh vực nhận được nhiều nhâ??t những khoản đ??u tư giá trị lớn nhờ vai trò chủ chô??t trong sự phát triển của nền kinh tế internet. Vô??n đ??u tư trong lĩnh vực thanh toán đạt 101 triê??u USD và bán lẻ là 83 triê??u USD. Một sô?? ngành như HRTech (công nghê?? nhân sự), PropTech (công nghê?? bâ??t động sản) tiếp tục thu hút vô??n đ??u tư. Các ngành như EdTech (công nghê?? giáo dục), MedTech (công nghê?? y tế) và SaaS (phần mềm dạng dịch vụ) đang có sự tăng dần nhờ sự thay đô??i trong hành vi của người tiêu dùng và các doanh nghiê??p sau Covid-19.
Có thể thâ??y, bên cạnh những tác động từ thị trường, sự thay đô??i nhanh chóng của xu hướng tiêu dùng, nhu cầu tiêu dùng cùng với bâ??t trắc khó lường của đại dịch Covid-19 đã khiến cộng đồng khởi nghiê??p càng gặp khó hơn. Đại dịch đã làm bộc lộ hạn chế của nhiều doanh nghiê??p khởi nghiê??p, kể cả những doanh nghiê??p đã lớn mạnh trên thế giới.
Kết quả khảo sát của Trung tâm Hỗ trợ thanh niên khởi nghiê??p (Hội Liên hiê??p Thanh niên Viê??t Nam) từ ý kiến của hơn 250 startup thực hiê??n cuô??i tháng 4/2020 cho thâ??y, có tới 50% startup xác nhận lâm vào tình trạng hoạt động cầm chừng và phát sinh thu nhập không đáng kể. Trong khi đó, 23% startup cho rằng đang mâ??t đi cơ hội gọi vô??n và mở rộng thị trường; 20% startup chọn đóng băng các hoạt động, nghĩa là dừng mọi hoạt động sản xuâ??t, kinh doanh; 4% startup phải dừng mọi hoạt động quảng cáo trên tâ??t cả các nền tảng, kể cả online và offline, nhằm tiết kiê??m chi phí và chỉ 3% bị ảnh hưởng một cách hạn chế, không đáng kể.
Có thể thâ??y, bên cạnh những tác động từ thị trường, sự thay đô??i nhanh chóng của xu hướng tiêu dùng, nhu cầu tiêu dùng cùng với bâ??t trắc khó lường của đại dịch Covid-19 đã khiến cộng đồng khởi nghiê??p càng gặp khó hơn. Đại dịch đã làm bộc lộ hạn chế của nhiều doanh nghiê??p khởi nghiê??p, kể cả những doanh nghiê??p đã lớn mạnh trên thế giới.
Kết quả khảo sát của Trung tâm Hỗ trợ thanh niên khởi nghiê??p (Hội Liên hiê??p Thanh niên Viê??t Nam) từ ý kiến của hơn 250 startup thực hiê??n cuô??i tháng 4/2020 cho thâ??y, có tới 50% startup xác nhận lâm vào tình trạng hoạt động cầm chừng và phát sinh thu nhập không đáng kể. Trong khi đó, 23% startup cho rằng đang mâ??t đi cơ hội gọi vô??n và mở rộng thị trường; 20% startup chọn đóng băng các hoạt động, nghĩa là dừng mọi hoạt động sản xuâ??t, kinh doanh; 4% startup phải dừng mọi hoạt động quảng cáo trên tâ??t cả các nền tảng, kể cả online và offline, nhằm tiết kiê??m chi phí và chỉ 3% bị ảnh hưởng một cách hạn chế, không đáng kể.
Ảnh minh họa
Thực tế cho thâ??y, năm 2020, nhiều startup lớn cũng đã rơi vào tình trạng phá sản, trong đó đáng chú ý là Leflair và WeFit - 2 công ty khởi nghiê??p từng được đánh giá cao và gọi vô??n thành công sô?? tiền triê??u USD. (Wefit được thành lập vào tháng 9/2016, với mục tiêu trở thành thương hiê??u hàng đầu trong ngành Fitness Viê??t Nam). Trong giới startup Viê??t Nam, ứng dụng WeFit được xem như tiên phong trong viê??c đưa công nghê?? vào lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và thể hình. Trước đó, startup này từng được quỹ đ??u tư ESP Capital đ??u tư 155.000 USD vào năm 2017. Năm 2019, Công ty công bô?? gọi vô??n thành công 1 triê??u USD từ các quỹ đ??u tư CyberAgent Capital, KBInvest và một sô?? nhà đ??u tư lớn khác. Tuy nhiên, đến ngày 11/5/2020, Công ty thông báo buộc phải dừng hoạt động do vô??n hoạt động đã cạn kiê??t hoàn toàn.
Bên cạnh đó, một sô?? startup Viê??t trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ gặp phải nhiều khó khăn, bị đình trê?? trong quá trình hợp tác với các đô??i tác trước những quy định về cách ly xã hội, các chuyến bay thương mại tạm thời đóng cửa; không ít startup trong lĩnh vực công nghê??, thiết bị thông minh không có đầu ra cho sản phẩm…
Quỹ đ??u tư mạo hiểm Do Ventures cũng cho rằng, do khó khăn chung nên tại Viê??t Nam các dự án khởi nghiê??p giảm và sô?? dự án kêu gọi được vô??n đ??u tư từ các quỹ mạo hiểm cũng sụt giảm theo. Ngoài ra, các startup Viê??t còn gặp thêm những khó khăn, thử thách vô??n có như: Thiếu nguồn vô??n, thiếu nguồn nhận lực, đặc biê??t là nhân lực châ??t lượng cao, trong khi đó viê??c đào tạo còn chưa sát thực tế yêu cầu. Hơn nữa, hành lang pháp lý cho doanh nghiê??p khởi nghiê??p sáng tạo còn nhiều mới mẻ, chưa phù hợp thực tế và xu hướng phát triển hội nhập.
Bên cạnh đó, một sô?? startup Viê??t trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ gặp phải nhiều khó khăn, bị đình trê?? trong quá trình hợp tác với các đô??i tác trước những quy định về cách ly xã hội, các chuyến bay thương mại tạm thời đóng cửa; không ít startup trong lĩnh vực công nghê??, thiết bị thông minh không có đầu ra cho sản phẩm…
Quỹ đ??u tư mạo hiểm Do Ventures cũng cho rằng, do khó khăn chung nên tại Viê??t Nam các dự án khởi nghiê??p giảm và sô?? dự án kêu gọi được vô??n đ??u tư từ các quỹ mạo hiểm cũng sụt giảm theo. Ngoài ra, các startup Viê??t còn gặp thêm những khó khăn, thử thách vô??n có như: Thiếu nguồn vô??n, thiếu nguồn nhận lực, đặc biê??t là nhân lực châ??t lượng cao, trong khi đó viê??c đào tạo còn chưa sát thực tế yêu cầu. Hơn nữa, hành lang pháp lý cho doanh nghiê??p khởi nghiê??p sáng tạo còn nhiều mới mẻ, chưa phù hợp thực tế và xu hướng phát triển hội nhập.
…đến những điểm sáng ấn tượng
Mặc dù bức tranh về startup Viê??t thời gian qua đã cho thâ??y sự ngưng trê??, khó khăn, gián đoạn hoạt động sản xuâ??t, kinh doanh, thậm chí cả phá sản… song bên cạnh đó, hoạt động đô??i mới sáng tạo của Viê??t Nam vẫn có những điểm sáng â??n tượng.
Báo cáo Đô??i mới sáng tạo và Đ??u tư công nghê?? Viê??t Nam 2020 nhận định, startup Viê??t Nam hiê??n đang đứng trước nhiều cơ hội để bứt phá khi hoạt động đ??u tư dần phục hồi. Trong đó, điểm nô??i bật của Báo cáo đã ghi nhận những nỗ lực từ Chính phủ Viê??t Nam nhằm kiến tạo một môi trường thuận lợi nhâ??t, giúp các doanh nghiê??p đô??i mới sáng tạo, khởi nghiê??p và nhà đ??u tư hợp lực tạo nên những đóng góp đáng kể cho nền kinh tế. Giai đoạn vừa qua, Viê??t Nam đã từng bước hình thành và phát triển hê?? sinh thái khởi nghiê??p sáng tạo quô??c gia. Hành lang pháp lý đã dần được hoàn thiê??n, gần đây nhâ??t là sự thay đô??i về triết lý tiếp cận của Luật Đ??u tư, Luật Doanh nghiê??p 2020, hướng tới tạo điều kiê??n hơn nữa, khuyến khích hơn nữa các nguồn đ??u tư cho khởi nghiê??p sáng tạo. Chính phủ cũng đã có nhiều chính sách, giải pháp thúc đẩy phong trào khởi nghiê??p của Viê??t Nam, đặc biê??t là Đề án 844 tạo lập môi trường thuận lợi cho cộng đồng Startup.
Với những nỗ lực đó, hê?? sinh thái khởi nghiê??p của Viê??t Nam được đánh giá ở vị trí 59 trên thế giới (theo đánh giá của Start-up Blink năm 2020). Tính riêng trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương, hê?? sinh thái khởi nghiê??p sáng tạo Viê??t Nam đang nằm trong Top 20-25 hê?? sinh thái hàng đầu. Các quỹ đ??u tư mạo hiểm cũng đánh giá Viê??t Nam là thị trường ưu tiên hàng đầu tại Đông Nam Á trong năm 2021.
Cùng với đó, tháng 11/2020, Báo cáo Kinh tế sô?? thường niên E-Conomy SEA 2020, được thực hiê??n bởi Google và Temasek (Singapore), đã công nhận Công ty Cô?? phần Giải pháp Thanh toán Viê??t Nam (VNPay) chính thức trở thành “kỳ lân” công nghê?? thứ 2 tại Viê??t Nam, sau Tập đoàn VNG. (Kỳ lân - startup được định giá từ 1 tỷ USD trở lên).
Theo thô??ng kê của Bộ Khoa học và Công nghê??, hiê??n hê?? sinh thái khởi nghiê??p đô??i mới sáng tạo Viê??t Nam có khoảng 100 quỹ đ??u tư mạo hiểm hoạt động, trong đó có khoảng 20 quỹ nội. Quỹ nội và quỹ ngoại đang có xu hướng kết hợp nguồn lực với nhau để cùng đ??u tư cho startup Viê??t Nam. Đây là cơ hội lớn cho các startup thu hút nguồn vô??n đ??u tư.
Tại sự kiê??n ngày hội Khởi nghiê??p quô??c gia (Techfest 2020) diễn ra vào tháng 10/2020 đã thu hút sự tham gia của hơn 150 nhà đ??u tư, quỹ đ??u tư trong và ngoài nước với mức đ??u tư đạt hơn 14 triê??u USD, chưa kể đến kết quả của các hoạt động kết nô??i đ??u tư riêng tại các vườn ươm của khu vực tư nhân, các làng công nghê?? trong khuôn khô?? Techfest.
Kết quả tô??ng k??t sơ bộ tại Diễn đàn Quỹ đ??u tư khởi nghiê??p sáng tạo Viê??t Nam (Vietnam Venture Summit 2020) diễn ra ngày 25/11/2020, đã có 33 quỹ đ??u tư cam kết đ??u tư 815 triê??u USD vào lĩnh vực khởi nghiê??p đô??i mới sáng tạo tại Viê??t Nam trong giai đoạn 5 năm 2021-2025.
Có thể thâ??y, dù khó khăn do dịch bê??nh Covid-19, song đã có nhiều dự án khởi nghiê??p thành công, hợp xu thế, thể hiê??n sự sáng tạo của startup Viê??t, góp phần vào công cuộc phòng chô??ng dịch bê??nh. Một sô?? startup y tế tiềm năng như: MedProve Inc là nhà cung câ??p giải pháp Quản lý Dữ liê??u Lâm sàng, ViCare - Nền tảng tra cứu thông tin y tế, kết nô??i người dùng với các dịch vụ y tế, MediThank - Ứng dụng lưu trữ dữ liê??u y khoa, tô??i ưu hóa công nghê?? chăm sóc sức khỏe... Các dự án trực tiếp giải quyết những nhu cầu bức thiết trong tình hình mới, ứng dụng những công nghê?? mới như trí tuê?? nhân tạo, thực tế ảo tăng cường như công cụ dạy học/ phòng học trực tuyến, khám bê??nh trực tuyến…
Đặc biê??t, đầu năm 2021, liên tiếp nhiều startup Viê??t công bô?? được rót vô??n hàng trăm triê??u USD trong bô??i cảnh toàn cầu đang chịu ảnh hưởng của dịch bê??nh, ngay cả những ngành gặp bâ??t lợi vì các quy định giãn cách như du lịch, thanh toán, mua sắm... cụ thể như: Ngày 26/1/2021, nền tảng đặt hoạt động du lịch và giải trí Klook công bô?? hoàn thành vòng gọi vô??n mới với tô??ng mức đ??u tư lên đến 200 triê??u USD ở vòng series E. Trước đó, Grab Financial Group cho biết đã gọi vô??n thành công hơn 300 triê??u USD vòng series A, do Hanwha Asset Management, một công ty quản lý Hàn Quô??c dẫn vô??n.
Báo cáo của Quỹ đ??u tư Nextrans công bô?? vào cuô??i tháng 4/2021 cho thâ??y, mặc dù sô?? lượng các thương vụ đ??u tư vào startup Viê??t trong quý I/2021 giảm, song sô?? tiền các nhà đ??u tư rót vào các công ty khởi nghiê??p Viê??t Nam lại tăng. Theo đó, trong quý I năm 2021, có tô??ng cộng 16 thương vụ đ??u tư vào các startup Viê??t Nam. Kết quả này ít hơn so với con sô?? 20 thương vụ của cùng kỳ năm 2020 và chỉ bằng một nửa so với con sô?? 30 thương vụ của cùng kỳ năm 2019. Tuy nhiên, sô?? tiền mà các nhà đ??u tư rót vào các công ty khởi nghiê??p Viê??t Nam lại tăng. Cụ thể, tô??ng giá trị nhận đ??u tư trong 3 tháng đầu năm 2021 của startup Viê??t đã tăng 34% so với cùng kỳ năm 2020, đạt khoảng 150 triê??u USD, tăng 50% so với mức 100 triê??u USD trong quý I/2020.
Theo Nextrans Vietnam, hầu hết các thương vụ gọi vô??n vẫn thuộc vòng hạt giô??ng và series A chiếm 69% trong tô??ng sô?? thương vụ đ??u tư. Mảng công nghê?? tài chính được các nhà đ??u tư quan tâm nhiều nhâ??t, chiếm tới 4 thương vụ. Các mảng có sức hút tiếp theo là giáo dục, logistics, chăm sóc sức khỏe, bâ??t động sản.
Bên cạnh đó, nhiều nhà đ??u tư Viê??t cũng đã rót vô??n vào các công ty khởi nghiê??p. Cụ thể: Tập đoàn VNG đã đ??u tư 6 triê??u USD vào Got It ngày 15/1/2021. Cũng trong tháng 1/2021, Công ty Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ) thông qua viê??c góp vô??n vào Công ty cô?? phần Người Bạn Vàng khoảng 130 nghìn USD…
Mặc dù kết quả huy động vô??n của các startup Viê??t còn khiêm tô??n, song đây vẫn là những tín hiê??u tích cực không thể bỏ qua, cho thâ??y khả năng trụ vững, thích ứng, chuyển đô??i linh hoạt, với sự bứt phá của các startup Viê??t thời gian qua.
Các chuyên gia cho rằng, đại dịch Covid-19 vẫn là “phép thử” lớn đô??i với các doanh nghiê??p, không chỉ riêng các start up, song trong một thế giới mở, liên kết đa chiều và phụ thuộc lẫn nhau như hiê??n nay, hê?? sinh thái khởi nghiê??p quô??c gia cần sự kết nô??i với khu vực và toàn cầu. Để hình thành một lực lượng startup thực sự mạnh, đủ năng lực cung câ??p các sản phẩm và dịch vụ mang thương hiê??u Viê??t với châ??t lượng cao, mang lại hiê??u quả thiết thực, chiếm lĩnh được thị trường trong nước và vươn ra thị trường khu vực, thậm chí toàn cầu, chính sách cho khởi nghiê??p cần có lộ trình chiến lược kết hợp các giải pháp chính sách ngắn hạn và dài hạn, tập trung cho các startup có tiềm năng tăng trưởng ở một sô?? lĩnh vực ưu tiên của nền kinh tế hoặc phát triển sản phẩm, dịch vụ mang thế mạnh riêng có của vùng, miền, quô??c gia.
Ngoài ra, bên cạnh viê??c đảm bảo các nguồn lực tài chính, hoạt động khởi nghiê??p sáng tạo cần được hỗ trợ bởi hạ tầng kỹ thuật cứng và mềm thuận lợi. Các startup cần nuôi dưỡng văn hóa dám đương đầu với rủi ro, thách thức và coi sự thâ??t bại như một bước đê??m tâ??t yếu dẫn tới thành công.
Với những gì mà startup Viê??t đã thể hiê??n và đạt được thời gian qua, các nhà đ??u tư đang có nhiều kỳ vọng và tin tưởng vào tiềm năng của hê?? sinh thái khởi nghiê??p đô??i mới sáng tạo Viê??t Nam. Chính vì vậy, nếu biết nắm bắt tô??t cơ hội các startup Viê??t hoàn toàn có thể vươn lên trở thành “kỳ lân” trong tương lai và Viê??t Nam được kỳ vọng sẽ là thị trường đ??u tư lớn trong khu vực, trên thế giới./.
ThS. Trâ??n Thị Lý
Báo cáo Đô??i mới sáng tạo và Đ??u tư công nghê?? Viê??t Nam 2020 nhận định, startup Viê??t Nam hiê??n đang đứng trước nhiều cơ hội để bứt phá khi hoạt động đ??u tư dần phục hồi. Trong đó, điểm nô??i bật của Báo cáo đã ghi nhận những nỗ lực từ Chính phủ Viê??t Nam nhằm kiến tạo một môi trường thuận lợi nhâ??t, giúp các doanh nghiê??p đô??i mới sáng tạo, khởi nghiê??p và nhà đ??u tư hợp lực tạo nên những đóng góp đáng kể cho nền kinh tế. Giai đoạn vừa qua, Viê??t Nam đã từng bước hình thành và phát triển hê?? sinh thái khởi nghiê??p sáng tạo quô??c gia. Hành lang pháp lý đã dần được hoàn thiê??n, gần đây nhâ??t là sự thay đô??i về triết lý tiếp cận của Luật Đ??u tư, Luật Doanh nghiê??p 2020, hướng tới tạo điều kiê??n hơn nữa, khuyến khích hơn nữa các nguồn đ??u tư cho khởi nghiê??p sáng tạo. Chính phủ cũng đã có nhiều chính sách, giải pháp thúc đẩy phong trào khởi nghiê??p của Viê??t Nam, đặc biê??t là Đề án 844 tạo lập môi trường thuận lợi cho cộng đồng Startup.
Với những nỗ lực đó, hê?? sinh thái khởi nghiê??p của Viê??t Nam được đánh giá ở vị trí 59 trên thế giới (theo đánh giá của Start-up Blink năm 2020). Tính riêng trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương, hê?? sinh thái khởi nghiê??p sáng tạo Viê??t Nam đang nằm trong Top 20-25 hê?? sinh thái hàng đầu. Các quỹ đ??u tư mạo hiểm cũng đánh giá Viê??t Nam là thị trường ưu tiên hàng đầu tại Đông Nam Á trong năm 2021.
Cùng với đó, tháng 11/2020, Báo cáo Kinh tế sô?? thường niên E-Conomy SEA 2020, được thực hiê??n bởi Google và Temasek (Singapore), đã công nhận Công ty Cô?? phần Giải pháp Thanh toán Viê??t Nam (VNPay) chính thức trở thành “kỳ lân” công nghê?? thứ 2 tại Viê??t Nam, sau Tập đoàn VNG. (Kỳ lân - startup được định giá từ 1 tỷ USD trở lên).
Theo thô??ng kê của Bộ Khoa học và Công nghê??, hiê??n hê?? sinh thái khởi nghiê??p đô??i mới sáng tạo Viê??t Nam có khoảng 100 quỹ đ??u tư mạo hiểm hoạt động, trong đó có khoảng 20 quỹ nội. Quỹ nội và quỹ ngoại đang có xu hướng kết hợp nguồn lực với nhau để cùng đ??u tư cho startup Viê??t Nam. Đây là cơ hội lớn cho các startup thu hút nguồn vô??n đ??u tư.
Tại sự kiê??n ngày hội Khởi nghiê??p quô??c gia (Techfest 2020) diễn ra vào tháng 10/2020 đã thu hút sự tham gia của hơn 150 nhà đ??u tư, quỹ đ??u tư trong và ngoài nước với mức đ??u tư đạt hơn 14 triê??u USD, chưa kể đến kết quả của các hoạt động kết nô??i đ??u tư riêng tại các vườn ươm của khu vực tư nhân, các làng công nghê?? trong khuôn khô?? Techfest.
Kết quả tô??ng k??t sơ bộ tại Diễn đàn Quỹ đ??u tư khởi nghiê??p sáng tạo Viê??t Nam (Vietnam Venture Summit 2020) diễn ra ngày 25/11/2020, đã có 33 quỹ đ??u tư cam kết đ??u tư 815 triê??u USD vào lĩnh vực khởi nghiê??p đô??i mới sáng tạo tại Viê??t Nam trong giai đoạn 5 năm 2021-2025.
Có thể thâ??y, dù khó khăn do dịch bê??nh Covid-19, song đã có nhiều dự án khởi nghiê??p thành công, hợp xu thế, thể hiê??n sự sáng tạo của startup Viê??t, góp phần vào công cuộc phòng chô??ng dịch bê??nh. Một sô?? startup y tế tiềm năng như: MedProve Inc là nhà cung câ??p giải pháp Quản lý Dữ liê??u Lâm sàng, ViCare - Nền tảng tra cứu thông tin y tế, kết nô??i người dùng với các dịch vụ y tế, MediThank - Ứng dụng lưu trữ dữ liê??u y khoa, tô??i ưu hóa công nghê?? chăm sóc sức khỏe... Các dự án trực tiếp giải quyết những nhu cầu bức thiết trong tình hình mới, ứng dụng những công nghê?? mới như trí tuê?? nhân tạo, thực tế ảo tăng cường như công cụ dạy học/ phòng học trực tuyến, khám bê??nh trực tuyến…
Đặc biê??t, đầu năm 2021, liên tiếp nhiều startup Viê??t công bô?? được rót vô??n hàng trăm triê??u USD trong bô??i cảnh toàn cầu đang chịu ảnh hưởng của dịch bê??nh, ngay cả những ngành gặp bâ??t lợi vì các quy định giãn cách như du lịch, thanh toán, mua sắm... cụ thể như: Ngày 26/1/2021, nền tảng đặt hoạt động du lịch và giải trí Klook công bô?? hoàn thành vòng gọi vô??n mới với tô??ng mức đ??u tư lên đến 200 triê??u USD ở vòng series E. Trước đó, Grab Financial Group cho biết đã gọi vô??n thành công hơn 300 triê??u USD vòng series A, do Hanwha Asset Management, một công ty quản lý Hàn Quô??c dẫn vô??n.
Báo cáo của Quỹ đ??u tư Nextrans công bô?? vào cuô??i tháng 4/2021 cho thâ??y, mặc dù sô?? lượng các thương vụ đ??u tư vào startup Viê??t trong quý I/2021 giảm, song sô?? tiền các nhà đ??u tư rót vào các công ty khởi nghiê??p Viê??t Nam lại tăng. Theo đó, trong quý I năm 2021, có tô??ng cộng 16 thương vụ đ??u tư vào các startup Viê??t Nam. Kết quả này ít hơn so với con sô?? 20 thương vụ của cùng kỳ năm 2020 và chỉ bằng một nửa so với con sô?? 30 thương vụ của cùng kỳ năm 2019. Tuy nhiên, sô?? tiền mà các nhà đ??u tư rót vào các công ty khởi nghiê??p Viê??t Nam lại tăng. Cụ thể, tô??ng giá trị nhận đ??u tư trong 3 tháng đầu năm 2021 của startup Viê??t đã tăng 34% so với cùng kỳ năm 2020, đạt khoảng 150 triê??u USD, tăng 50% so với mức 100 triê??u USD trong quý I/2020.
Theo Nextrans Vietnam, hầu hết các thương vụ gọi vô??n vẫn thuộc vòng hạt giô??ng và series A chiếm 69% trong tô??ng sô?? thương vụ đ??u tư. Mảng công nghê?? tài chính được các nhà đ??u tư quan tâm nhiều nhâ??t, chiếm tới 4 thương vụ. Các mảng có sức hút tiếp theo là giáo dục, logistics, chăm sóc sức khỏe, bâ??t động sản.
Bên cạnh đó, nhiều nhà đ??u tư Viê??t cũng đã rót vô??n vào các công ty khởi nghiê??p. Cụ thể: Tập đoàn VNG đã đ??u tư 6 triê??u USD vào Got It ngày 15/1/2021. Cũng trong tháng 1/2021, Công ty Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ) thông qua viê??c góp vô??n vào Công ty cô?? phần Người Bạn Vàng khoảng 130 nghìn USD…
Mặc dù kết quả huy động vô??n của các startup Viê??t còn khiêm tô??n, song đây vẫn là những tín hiê??u tích cực không thể bỏ qua, cho thâ??y khả năng trụ vững, thích ứng, chuyển đô??i linh hoạt, với sự bứt phá của các startup Viê??t thời gian qua.
Các chuyên gia cho rằng, đại dịch Covid-19 vẫn là “phép thử” lớn đô??i với các doanh nghiê??p, không chỉ riêng các start up, song trong một thế giới mở, liên kết đa chiều và phụ thuộc lẫn nhau như hiê??n nay, hê?? sinh thái khởi nghiê??p quô??c gia cần sự kết nô??i với khu vực và toàn cầu. Để hình thành một lực lượng startup thực sự mạnh, đủ năng lực cung câ??p các sản phẩm và dịch vụ mang thương hiê??u Viê??t với châ??t lượng cao, mang lại hiê??u quả thiết thực, chiếm lĩnh được thị trường trong nước và vươn ra thị trường khu vực, thậm chí toàn cầu, chính sách cho khởi nghiê??p cần có lộ trình chiến lược kết hợp các giải pháp chính sách ngắn hạn và dài hạn, tập trung cho các startup có tiềm năng tăng trưởng ở một sô?? lĩnh vực ưu tiên của nền kinh tế hoặc phát triển sản phẩm, dịch vụ mang thế mạnh riêng có của vùng, miền, quô??c gia.
Ngoài ra, bên cạnh viê??c đảm bảo các nguồn lực tài chính, hoạt động khởi nghiê??p sáng tạo cần được hỗ trợ bởi hạ tầng kỹ thuật cứng và mềm thuận lợi. Các startup cần nuôi dưỡng văn hóa dám đương đầu với rủi ro, thách thức và coi sự thâ??t bại như một bước đê??m tâ??t yếu dẫn tới thành công.
Với những gì mà startup Viê??t đã thể hiê??n và đạt được thời gian qua, các nhà đ??u tư đang có nhiều kỳ vọng và tin tưởng vào tiềm năng của hê?? sinh thái khởi nghiê??p đô??i mới sáng tạo Viê??t Nam. Chính vì vậy, nếu biết nắm bắt tô??t cơ hội các startup Viê??t hoàn toàn có thể vươn lên trở thành “kỳ lân” trong tương lai và Viê??t Nam được kỳ vọng sẽ là thị trường đ??u tư lớn trong khu vực, trên thế giới./.
ThS. Trâ??n Thị Lý
Đại học Nông, lâm Bắc Giang
Trang web giải trí MW Electronics